Zarządzanie strategiczne łączy w sobie wiele aspektów. Chcąc zarządzać, trzeba mieć odpowiednią wiedzę (informację) i posiadać umiejętność podejmowania przemyślanych decyzji, ale też wiedzieć, jak wprowadzić je w życie, by wiązały się one z oczekiwanymi efektami. Jednym słowem - zarządzanie strategiczne będzie polegało na rozwiązywaniu problemów, które są kluczowe w kontekście działania przedsiębiorstwa. Co ważne, będzie ono odnosić się przede wszystkim do działań i zdarzeń długoterminowych.
Warto też podkreślić, że zarządzanie strategiczne jest przez wielu menedżerów traktowane jako zdolność przedsiębiorstwa do przetrwania w ciągle zmieniających się warunkach otoczenia gospodarczego. I właśnie dlatego powinno ono być - pomimo całej swej specyfiki - możliwie jak najbardziej elastyczne.
Zarządzanie strategiczne a działalność przedsiębiorstwa
Chcąc profesjonalnie zarządzać przedsiębiorstwem w odniesieniu do procesów strategicznych, warto zwrócić uwagę na dwie rzeczy: działalność globalną firmy i funkcjonowanie poszczególnych jej sfer. Mowa tu oczywiście o najważniejszych aspektach działania przedsiębiorstwa, które są newralgiczne w kontekście jego przetrwania w obecnych, dość dynamicznych czasach.
Czy zarządzanie strategiczne jest procesem? Otóż tak! Co więcej - to właśnie od niego zależy przebieg i forma realizacji wszystkich innych procesów, które - niejako - należy podporządkować ogólnie rozumianej strategii. Pod tym względem kwestia ta nie różni się od ogólnie pojętej definicji strategii, która jest rozumiana jako zbiór wielu różnych zasad i reguł, których przebieg ma kluczowe znaczenie w kontekście istnienia firmy.
Co ważne - strategia ta wymaga dogłębnej analizy sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się dane przedsiębiorstwo. Dotyczy to zarówno czynników globalnych (w przypadku dużych, międzynarodowych korporacji), jak i czynników lokalnych (w przypadku małych firm, a nawet mikroprzedsiębiorstw). I jeszcze jedno, rozumienie zarządzania w kontekście strategicznym wymaga też odpowiedniej wiedzy, ale jest to temat na zupełnie inny artykuł.
Istota zarządzania o charakterze strategicznym
Zarządzanie i strategia to dwie domeny życia przedsiębiorstwa, które - wzajemnie się przenikając - pozwalają na określenie istoty zarządzania przedsiębiorstwem. Już na tej podstawie można łatwo wywnioskować, że w gruncie rzeczy chodzi o ocenę i przyjęcie pewnego ryzyka, które (niestety) wciąż towarzyszy wielu procesom zarządzania strategicznego w firmie. Czasami w branżowym nazewnictwie można też spotkać się z pojęciem "teorii efektywności przedsiębiorstwa", która jest niejako rozwinięciem kwestii oceny ryzyka i przyjęcia go w celu uzyskania określonych korzyści.
Istotą zarządzania strategicznego jest więc osiągnięcie przez przedsiębiorstwo konkretnych rezultatów finansowych, których poziom - co ważne - również jest nakreślony w przyjętej strategii. Służą ku temu działania operacyjne, które - będąc częścią składową strategii - muszą być realizowane w ten sposób, by osiągnąć konkretny, przyjęty wcześniej cel. Skutkiem tych działań jest sukces ekonomiczny, poprzez który uważa się osiągnięcie trwałego poziomu wzrostu i rozwoju przedsiębiorstwa.
Uwaga! Krótkotrwały "boom" w kontekście rozwoju firmy, nie jest uważany jako sukces zarządzania strategicznego!
Zarządzanie w kontekście niższych szczebli przedsiębiorstwa
Zarządzanie strategiczne to ogół decyzji, które podejmowane są na najwyższych szczeblach danego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że ich wdrożenie wiąże się z koniecznością ich realizacji poprzez szczeble niższe, a zwłaszcza... ich komórki kierownicze. Celem zarządzania o charakterze strategicznym nie powinno być jedynie przyjęcie określonych założeń, ale też wdrożenie pewnych mechanizmów i narzędzi, które stymulować będą poszczególne komórki wykonawcze. Dzięki tak rozumianej strategii, zarząd może również (choć w ograniczonym stopniu) zmniejszyć ryzyko podejmowanych przez siebie decyzji, a co za tym idzie - założyć jeszcze bardziej ambitne cele.
Co składa się na ogólnie rozumiane zarządzanie strategiczne?
Proces zarządzania strategicznego składa się tak naprawdę z wielu różnych elementów. Ich profesjonalne ujęcie daje gwarancję, że przyjęte założenia mają szansę na realizację.
- Planowanie - to jeden z najważniejszych elementów zarządzania, w którym zawarto analizę sytuacji i ustalenie rozwiązań optymalnych z punktu widzenia firmy.
- Wdrażanie - przyjęte rozwiązania muszą być odpowiednio wdrożone, aczkolwiek proces ten jest pod tym względem najtrudniejszy.
- Nadzór - polega na analizowaniu przebiegu wdrażania procesu i wprowadzeniu ewentualnych poprawek, będących skutkiem wdrażania pomysłu.
Kilka słów podsumowania
Zarządzanie o charakterze strategicznym to proces, który wymaga nie tylko nakreślenia wybranych działań, ale też ich późniejszego wdrożenia i bieżącego kontrolowania. Oczywiście nie można zapominać, że każdy taki proces będzie wymagał pewnych korekt, wynikających z częściowej nieprzewidywalności procesu wdrażania określonych decyzji.